Öfke, doyurulmamış isteklere istenmeyen sonuçlara ve karşılanmayan beklentilere verilen doğal bir duygudur. Bu duygu aynı zamanda bizim tehlike ve tehditlere karşı vermiş olduğumuz uyum tepkisidir. Öfke duygusu saldırgan bir eyleme dönüştüğü zaman hem kişiye hem de topluma ciddi boyutta zararlar verebilir. Saldırgan bir eyleme dönüşmemesi ise kişinin elinde olan bir durumdur.
Hem yararları hem de zararları olan bu duyguyu daha derinlemesine inceleyecek olursak, kişinin motivasyon kaynağı olarak bir konu üzerindeki dikkat ve odaklanmasını artırır. Çevresinden gelebilecek tehlikelere karşı uyarıcı bir işarettir. Kişinin kendini savunmasına yardımcı olur. Öfkenin sağlıklı ve faydalı olabilmesi için bastırılmaması, inkar edilmemesi ve en önemlisi kontrollü şekilde ifade edilmesi gerekir. Öfkeli olduğumuz anda vücudumuz bazı tepkiler göstererek bize ipucu verir. Bunlar şu şekilde gruplandırılabilir:
Fiziksel: Hızlı kalp atışı, terleme, sıcaklık hissi, hızlı nefes alıp verme.
Davranışsal: Ses yükseltmek, saldırganlık, yürümede hızlanma veya sessizlik.
Zihinsel: Çevrenizde olan kişilerin sizin hakkınızda olumsuz fikirlere sahip olduğu düşüncesi.
Duygusal: Terk edilmişlik, hayal kırıklığı, korku, aşağılanma, kıskançlık.
Öfke ile neden başa çıkmalıyız diyecek olursak, bu duygu uygun şekilde ifade edildiği zaman sağlıklı iken tam tersi durumlarda da olumsuz etkileri olabilir. Öfke ile baş edemeyen insan; sınırlı problem çözme becerilerine sahip olabileceği gibi, insanlarla iletişime girmekten de kaçınabilir. Bunların sonucunda kişide depresyon, yeme bozuklukları, alkol-madde kullanımı gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
Öfkeli olduğumuz anda, beden tepkilerini kontrol etmeye ve sakinleşmeye çalışmak öfkenin kontrolden çıkmasını engeller. O anki duygu ve düşüncelerine odaklanma ve işlevsiz olan düşüncenin yerine sağlıklı(alternatif) düşünceler geliştirebilmek daha iyi hissedilmesine yol açar. Kişi kendi kendine ‘sakinleş ,geçecek’ gibi telkinlerde bulunmalı ve nefes egzersizleri(diyaframdan derin soluk alıp soluğun karından geldiğini hayal ettirmek) yapması ve/veya öfke duygusunun yaşandığı ortamdan uzaklaşmak kişinin öfke duygusu ile başa çıkabilmesi adına yapması gereken önemli durumlardır.
Unutulmamalıdır ki yaşamımız boyunca öfke duygusunu yaşayabileceğimiz istemedğimiz durumlar, engeller veya kayıplar ile karşılaşabiliriz. Bu olayların yaşanmasına engel olamayabiliriz fakat bu olaylara karşı olan bakış açımızı değiştirmek bizim elimizdedir.
Hem yararları hem de zararları olan bu duyguyu daha derinlemesine inceleyecek olursak, kişinin motivasyon kaynağı olarak bir konu üzerindeki dikkat ve odaklanmasını artırır. Çevresinden gelebilecek tehlikelere karşı uyarıcı bir işarettir. Kişinin kendini savunmasına yardımcı olur. Öfkenin sağlıklı ve faydalı olabilmesi için bastırılmaması, inkar edilmemesi ve en önemlisi kontrollü şekilde ifade edilmesi gerekir. Öfkeli olduğumuz anda vücudumuz bazı tepkiler göstererek bize ipucu verir. Bunlar şu şekilde gruplandırılabilir:
Fiziksel: Hızlı kalp atışı, terleme, sıcaklık hissi, hızlı nefes alıp verme.
Davranışsal: Ses yükseltmek, saldırganlık, yürümede hızlanma veya sessizlik.
Zihinsel: Çevrenizde olan kişilerin sizin hakkınızda olumsuz fikirlere sahip olduğu düşüncesi.
Duygusal: Terk edilmişlik, hayal kırıklığı, korku, aşağılanma, kıskançlık.
Öfke ile neden başa çıkmalıyız diyecek olursak, bu duygu uygun şekilde ifade edildiği zaman sağlıklı iken tam tersi durumlarda da olumsuz etkileri olabilir. Öfke ile baş edemeyen insan; sınırlı problem çözme becerilerine sahip olabileceği gibi, insanlarla iletişime girmekten de kaçınabilir. Bunların sonucunda kişide depresyon, yeme bozuklukları, alkol-madde kullanımı gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
Öfkeli olduğumuz anda, beden tepkilerini kontrol etmeye ve sakinleşmeye çalışmak öfkenin kontrolden çıkmasını engeller. O anki duygu ve düşüncelerine odaklanma ve işlevsiz olan düşüncenin yerine sağlıklı(alternatif) düşünceler geliştirebilmek daha iyi hissedilmesine yol açar. Kişi kendi kendine ‘sakinleş ,geçecek’ gibi telkinlerde bulunmalı ve nefes egzersizleri(diyaframdan derin soluk alıp soluğun karından geldiğini hayal ettirmek) yapması ve/veya öfke duygusunun yaşandığı ortamdan uzaklaşmak kişinin öfke duygusu ile başa çıkabilmesi adına yapması gereken önemli durumlardır.
Unutulmamalıdır ki yaşamımız boyunca öfke duygusunu yaşayabileceğimiz istemedğimiz durumlar, engeller veya kayıplar ile karşılaşabiliriz. Bu olayların yaşanmasına engel olamayabiliriz fakat bu olaylara karşı olan bakış açımızı değiştirmek bizim elimizdedir.